‘Ik ben bijzonder gebrand op de vraag: hoe wordt mijn collega er beter van?’

“Ik sleutel aan Den Haag, van stad tot stoeptegel.” Aan het woord is Albert Koolma, stadsadviseur buitenruimte bij de gemeente Den Haag. Daarnaast zit hij sinds vier jaar voor Fonds Fysieke Leefomgeving in de Programmaraad. Momenteel is de raad druk om het koersdocument van het fonds te vertalen naar deelprogramma’s. Wat houdt dat in en waarom is dat nodig?

Albert: “In 2022 heeft Fonds Fysieke Leefomgeving de koers bepaald tot aan 2026. Dat is mooi, maar daarmee hebben we het alleen op hoofdlijnen over de opgaven die infrastructureel Nederland de komende jaren te wachten staan en welke kennis daarbij nodig is. Het koersdocument beperkt zich tot het ‘wat is nodig’? Wat we nu doen, is elke opgave uitwerken in de vraag: ‘hoe gaan we dat dan doen?’”

Twaalf deelprogramma’s
Er zijn twaalf deelprogramma’s met elk vier vaste onderdelen. In groepjes diepen de leden van de Programmaraad de opgave uit, ze leggen de koppeling met de relevantie voor het fonds, en ze bepalen de doelgroepen en hun behoefte en vragen. Dat leidt tot een ‘kennislandschap’. Dat toont hoe de kennisintensieve omgeving van een opgave eruitziet. Ook wordt duidelijk welk kennisinstituut de aangewezen partij is om kennis te ontwikkelen. Daarnaast krijgt het fonds zo inzicht in de financiering.

Albert: “Met elkaar in gesprek blijkt steeds hoe intensief het is om het kennislandschap vorm te geven. Je merkt hoe verschillend je in het fonds zit als lid van de Programmaraad. We zijn van divers pluimage, en verschillen qua functie en organisatie. Wat helpt, is bij de inhoud te blijven, dus bij de fysieke buitenruimte. Dat is de gemene deler, dat is wat ons bindt. Steeds hebben we onszelf daarom de vraag gesteld: wat is relevant vanuit ons werkveld? Al die visies samen maken het kennislandschap.”

Programmatisch in plaats van projectmatig
Albert: “Het fonds is er om projecten te financieren. Om goed te kunnen kiezen, werkt een thematische aanpak beter. Bepalen in welk thema een project past geeft meer ruimte en vrijheid dan dat je thema’s bij een project bedenkt. De programmatische aanpak is meer uitnodigend voor partijen die een project indienen. Je schept voor hen meer ruimte om projectvoorstellen in te dienen.”

De nieuwe aanpak leidt in feite tot een staalkaart. Daarop is te zien welke thema’s vooral populair zijn. ‘Slimme wegen’ bijvoorbeeld telt nu meer projecten dan ‘Duurzaam groen’.  Doel is een evenwichtige eenheid, waarin projecten alle thema’s in voldoende mate dekken.

Voor wie is de kennis bedoeld?
Albert: “Waar omissies zijn, gaat het fonds de boer op. Dat ‘Duurzaam groen’ meer aandacht verdient is logisch. Fonds Fysieke Leefomgeving heeft van oudsher een technische inslag. Zelf kom ik meer uit de groene hoek. Daarmee breng ik een iets andere smaak in de raad, meer gericht op gemeentelijke buitenruimte, gebiedsontwikkeling en beheer. En ik zit meer op tactisch niveau. Daarmee bedoel dat ik bijzonder gebrand ben op de vraag: hoe wordt mijn collega er beter van? Zo precies mogelijk wil ik weten: voor wie is de kennis bedoeld? Hoe beter je dat weet, hoe beter het fonds de kennisinstituten de juiste kennis kan laten ontwikkelen.”

Verbinding leggen
Albert: “Het is heel leuk om op deze manier bij het fonds betrokken te zijn. Maatschappelijk nut staat voor mij bovenaan. Altijd ben ik op zoek naar kansen om de verbinding te leggen. In mijn dagelijks werk bij de gemeente ben ik veel bezig met de praktische toepasbaarheid van klimaatmaatregelen en werken met gebiedsbeveiliging. Daar hebben we bij Den Haag veel kennis over en behoefte aan. Andere grote steden kunnen daar profijt van hebben.

Van het fonds neem ik veel mee naar mijn werk. Graag ga ik het gesprek aan met collega’s om meer ruchtbaarheid te geven aan collectieve kennisdeling. Hoe denk je over deze opgave? Heb je genoeg kennis en word je er wijzer van? Wat ontbreekt er nog en waar zou je dat kunnen halen? Die collectiviteit is wat ik zo sterk vind aan Fonds Fysieke Leefomgeving. Dat je samen nadenkt over en bijdraagt aan vraagstukken in het land. Het fonds is een mooi netwerk en mix van mensen.”

Binnenkort beschikbaar
Er ligt nu een conceptdocument met tien uitgewerkte deelprogramma’s. De leden werken nog aan de invulling van 'Toekomstbestendige inrichting' en 'Bouwprocesmanagement'. De verwachting is dat we de definitieve versie van ‘Deelprogramma’s 2024-2026’ in de komende maand publiceren op deze website.