‘In feite heb ik zelf eenzelfde verandering als het fonds doorgemaakt’

16 mei 2022

Het is de laatste maand voor Peter de Visser als voorzitter van onze Programmaraad. “Als je vertrekt, kijk je vaak achterom. Dan zie ik veel moois wat we bereikt hebben. Maar ik blijf ook zeker vooruitkijken.” We spraken hem over zijn tijd bij Fonds Fysieke Leefomgeving. Voor een behoorlijk deel stond die in het teken van het koersdocument.

Peter: “Het fonds is financier, verbinder en aanjager van kennis. We willen daarmee positieve impact hebben op de fysieke leefomgeving, die van de hele samenleving is. We formuleren kennisvragen aan kennisinstituten. Met de kennis die zij ontwikkelen, kunnen gemeenten, waterschappen, provincies Nederland mooier, schoner en beter maken, samen met hun opdrachtnemers. Bijvoorbeeld hoe je infrastructuur toekomstbestendig maakt. Of hoe je de juiste balans brengt in mobiliteit, veiligheid en milieu. Het gaat altijd over realisatie, verbetering en beheer van de fysieke leefomgeving vanuit het perspectief van de techniek, met oog voor het gebruik ervan.

Vaak geldt: jouw opgave is ook die van een ander
Het koersdocument beschrijft de koers van Fonds Fysieke Leefomgeving voor de komende tien jaar. Uitgangspunt zijn de maatschappelijke opgaven en thema’s die we in de Programmaraad bespreken. Het gaat dan echt om hoofdlijnen. Het document geeft richting en sturing om verdere plannen, visies en thematische deelprogramma’s te kunnen maken. Dat is nodig omdat de leefomgeving momenteel aan allerlei veranderingen onderhevig is. Het is zaak voor overheden om die bij te benen, met kennis die voorziet in hun behoeften. Hoe kunnen we dat fietspad breder maken en er tegelijkertijd energie mee opwekken? Wie kan ons helpen de beste locatie voor een ecoduct of turborotonde te bepalen? Op welke plekken kunnen we fietsers en voetgangers voorrang geven? Vaak geldt: jouw opgave is ook die van een ander. Dan helpt kennis ontwikkelen en delen enorm. Je hoeft het wiel niet opnieuw uit te vinden.

Veranderingen in de leefomgeving kun je observeren. Maar dan mis je de boot. Het fonds wil veranderingen juist permanentie geven. Daar is het koersdocument voor. Ik zeg meteen: het heeft een relatief beperkte houdbaarheid. Want veranderingen gaan steeds sneller. Bij de samenstelling van het document hebben we aan ons netwerk gevraagd: welke trends zie je? Op basis daarvan ligt de koers nu vast, en toch ook weer niet. Dat is het mooie: we kijken tien jaar in de toekomst. En we laten ons netwerk elke twee jaar meekijken. Zo heb je én houvast én je kunt bijsturen.

Welke hoofdstukken van het koersdocument je zeker moet lezen
Wat je met het koersdocument kunt? Heel veel. Ik zou iedereen die dit leest willen aanraden in ieder geval hoofdstuk 2 over trends te lezen. Tenminste: als je benieuwd bent wat er de komende tijd op je af komt. Neem zeker ook hoofdstuk 4 door. Daarin staan zaken om rekening mee te houden als je ons een projectvoorstel voor kennisontwikkeling wilt doen. Ik ben heel blij dat het koersdocument er nu ligt en dat het fonds en ons netwerk in het komende decennium vooruit kunnen.

Het koersdocument van Fonds Fysieke Leefomgeving

Hoe wij samen met u kennisvragen in kaart brengen.

In 1976 ben ik gaan werken bij de gemeente Zoetermeer. Daar ben ik gebleven tot mijn pensioen vorig jaar. Samen met anderen vernieuwen en veranderen, waar de samenleving van profiteert: dat is wat mij aanspreekt. En het is ook wel de rode draad in mijn loopbaan geweest. Een van de eerste projecten waren de parkeergarages in het stadscentrum, met gratis parkeren. Dat was toen heel nieuw. Ook was ik projectleider bij de bouw van de 9.200 woningen in de wijk Rokkeveen, tijdens de Floriade van 1992.

Later kwam de nadruk in mijn werk meer te liggen op de sociale kant. Met de portefeuille Stadsbeheer onder m’n arm heb ik onder andere gewerkt aan nieuwe op maatschappelijke impact gerichte beheervormen. En aan de uitplaatsing van uitvoerende medewerkers naar het bedrijfsleven: ze kregen tien jaar netto-nettoloongarantie en volledige pensioengarantie mee. In feite heb ik zelf eenzelfde verandering als het fonds doorgemaakt: van hardcore-technisch ten tijde van FCK-CT naar oog en oor voor maatschappelijke ontwikkelingen nu als Fonds Fysieke Leefomgeving.

Voortvarend gelijklopen met maatschappelijke ontwikkelingen
Ik heb ‘ja’ gezegd tegen het fonds omdat het perfect paste in mijn ambitie om Zoetermeer meer te profileren in landelijke netwerken. Ook is de Programmaraad goed geschikt om kennis te kunnen nemen van de nieuwste ontwikkelingen over beheer van de leefomgeving. En natuurlijk om door het fonds gefinancierde kennis te delen en laten landen bij de mensen die er gebruik van maken. Mooi om te zien dat het fonds zo voortvarend gelijkloopt met maatschappelijke ontwikkelingen. Dat ging vroeger wel anders. Dan was het: ‘verbinding leggen met het sociaal domein, wat heeft dat voor zin?’.

Nu omarmen overheden zulke initiatieven. Scootmobielen worden niet voor niets verstrekt. De mensen die ze gebruiken hebben ze echt nodig. En ze moeten ergens naartoe. Als je de gegevens pakt van de routes die scootmobielen afleggen naar voorzieningen en die in kaart brengt, dan kom je de beste locaties te weten om als eerste de toegankelijkheid te verbeteren, bijvoorbeeld met een andere afstelling van verkeerslichten, verlaagde oversteekplaatsen enzovoort.

Of denk aan aannemers die mensen met afstand tot de arbeidsmarkt in dienst nemen. Bij een nieuwe aanbesteding blijven ze in hun vertrouwde omgeving werken. Alleen werken ze dan voor een andere aannemer. De werknemers ervaren zo veiligheid. De aannemers zijn verzekerd van gemotiveerde mensen met kennis over de omgeving.

“Van hardcore-technisch ten tijde van FCK-CT naar oog en oor voor maatschappelijke ontwikkelingen nu als Fonds Fysieke Leefomgeving.”

De kennis om dat te doen kun je allemaal financieren met geld van het fonds. Ik word ook heel blij van de academische opleiding Managing Public Space die het fonds mede mogelijk heeft gemaakt. Het is de eerste leerstoel speciaal voor beheerders van de openbare ruimte. Doel is het niveau van beheer omhoog brengen. Reguliere beheerders leggen het vaak af tegen landschapsarchitecten en stedenbouwkundigen. Met deze opleiding krijgen ze een meer gelijkwaardige positie. Ook daar wordt de samenleving beter van.

Gelijke tred houden
Vooruitkijken zit hem voor mij in oog hebben voor maatschappelijke ontwikkelingen, daar gelijke tred mee houden en hoe je daaraan zou kunnen bijdragen. Ik gun het fonds dat het die ontwikkeling blijft doormaken, natuurlijk ook met blijvende aandacht voor de technische kant.

Het is nog steeds zo dat vrijwel elke brug in Nederland opnieuw wordt ontworpen. Wat zou het mooi zijn als je vaste elementen hebt die alle ontwerpers en bouwers kunnen gebruiken. Dat is circulair, draagt bij aan hergebruik. En denk ook aan standaardisering van asfaltmengsels. Er bestaan er 140! Het is niet verkeerd om voor verschillende situaties bijpassend wegdek te hebben. Maar er is een grens. En dan is uniformiteit handig.

Het fonds mag zich van mij nog meer laten zien. En het mag meer erkend en herkend worden door de innovators van de fysieke leefomgeving. Dat past in de brede blik waarvoor nu met het koersdocument de basis is gelegd. Ik hoop van harte dat de Programmaraad in alle collegialiteit en uitstekende sfeer de goede gesprekken blijft voeren over de programma’s voor de fysieke leefomgeving. Ik gun het fonds een florissante toekomst!”

Momenteel worden gesprekken gevoerd over de opvolging van Peter. Zodra bekend is wie de nieuwe voorzitter van de Programmaraad wordt, maken we dat bekend op deze website.

Hebt u vragen over de projecten van Fonds Fysieke Leefomgeving? Wilt u bijdragen, een projectidee inbrengen of hebt u belangstelling voor samenwerking?

Neem dan contact op met Harold Schonewille, programmasecretaris van Fonds Fysieke Leefomgeving.

Contact

Fonds Fysieke Leefomgeving
Horaplantsoen 18
6717 LT Ede

06 22 52 61 90 | (0318) 695 322 
harold.schonewille@fondsfysiekeleefomgeving.nl

Aanmelden voor onze nieuwsbrief