Nieuwe energie in de Programmaraad

Renate Degen en Rob van der Most versterken sinds november 2023 de Programmaraad van Fonds Fysieke Leefomgeving. Als relatieve nieuwkomers brengen ze met hun uiteenlopende achtergrond frisse energie in de raad, die vier keer per jaar bijeenkomt om de financiering van collectieve kennisprojecten te bespreken. Wat waren hun ervaringen in het eerste jaar, en hoe kijken ze naar de toekomst?

Renate is projectleider openbare ruimte bij de gemeente Ede en Rob is senior beleidsadviseur klimaatadaptatie bij het Hoogheemraadschap van Delfland.

Overweldigd en enthousiast

Aan het begin stonden zij voor de uitdaging om zich een grote hoeveelheid informatie eigen te maken. Over het fonds, de toetsing van projectvoorstellen, de manier van werken, de koers van het fonds, en nog veel meer.

Renate: “Ik was echt overdonderd. Het fonds financiert tientallen projecten, en je wilt alles meteen begrijpen. Maar de stukken zijn gedetailleerd, en het kost tijd om je weg te vinden. Gelukkig merk je al snel dat het niet nodig is om alles meteen te weten. Collega-raadsleden hielpen en helpen mij goed op weg.”

Rob: “Ik heb ervoor gekozen om mijn blik vooral te richten op waterschapsgerelateerde onderwerpen, zoals waterbeheer en klimaatadaptatie. Daarmee kon ik focus aanbrengen, want anders raak je al snel verdwaald in de breedte. Zo kijken helpt om mijn bijdrage effectief te maken.”

Verbindingen tussen grijs, groen en blauw zien

Die breedte is precies wat beiden zo boeiend vinden aan hun nieuwe rol.

Rob: “Als waterschap kijken we vaak naar het watersysteem, maar de inrichting van stedelijk gebied ligt minder in ons domein. Door mijn werk in de raad zie ik juist de verbindingen tussen grijs, groen en blauw. Die samenwerking wordt steeds belangrijker vanwege klimaatverandering.”

Renate: “Voor mij is het juist interessant om vanuit mijn werk als projectleider openbare ruimte praktische kennis in te brengen. Veel handreikingen sluiten niet goed op elkaar aan, en dat maakt ze lastig toepasbaar. In de raad kunnen we bijdragen aan het ontwikkelen van richtlijnen die écht bruikbaar zijn in de praktijk.”

“Door projecten thematisch te clusteren, krijg je meer overzicht. Je ziet beter waar kennis ontbreekt en waar kansen liggen.”

Renate Degen

Meer focus door werken op programmaniveau

Een belangrijke ontwikkeling binnen het fonds is de verschuiving naar werken op programmaniveau, en Rob en Renate zien hierin een duidelijke meerwaarde.

Renate: “Door projecten thematisch te clusteren, krijg je meer overzicht. Je ziet beter waar kennis ontbreekt en waar kansen liggen. Bovendien dwingt het je om aan de voorkant goed na te denken: wie heeft baat bij deze kennis, en hoe zorgen we ervoor dat het ook daadwerkelijk gebruikt wordt?”

Rob: “Dat laatste is cruciaal. Het fonds werkt met publiek geld, en je wilt dat elke euro zinvol wordt besteed. Het gaat niet om zoveel mogelijk publicaties, maar om impact. Dat betekent ook dat we als raad soms scherper kunnen zijn: dienen de projecten die we financieren echt het hele werkveld? Zijn groen en blauw voldoende vertegenwoordigd? Daar mag best nog meer lef in zitten.”

Samenwerking en dynamiek

De Programmaraad bestaat uit leden met diverse achtergronden, en dat zorgt volgens beide nieuwkomers voor een waardevolle dialoog

Rob: “De gesprekken zijn heel open en respectvol. Iedereen brengt zijn eigen expertise in, en dat leidt soms tot verrassende inzichten. We hadden het bijvoorbeeld eens over modulair bouwen in relatie tot bruggen, en dat bleek weer raakvlakken te hebben met duurzaamheid. Het laat zien hoe veelzijdig de raad is.”

Renate: “Wat ik vooral prettig vind, is dat je alles mag vragen. Er bestaan geen domme vragen. Dat creëert een sfeer waarin je ook echt kritisch kunt zijn. Je voelt je serieus genomen, en dat maakt het werk leuk én zinvol.”

“Het fonds werkt met publiek geld, en je wilt dat elke euro zinvol wordt besteed. Het gaat niet om zoveel mogelijk publicaties, maar om impact.”

Rob van der Most

Kritisch en ambitieus

Beiden zijn tevreden over de eerste stappen die ze in de raad hebben gezet, maar ze zijn ook niet bang om kritisch naar de toekomst te kijken.

Renate: “Ik hoop dat we in de raad nog meer integraal gaan kijken. Neem bijvoorbeeld een handreiking voor rotondes. Hoe zorg je ervoor dat zo’n project ook bijdraagt aan meer groen in de stad? Dat soort bredere vragen moeten we standaard meenemen.”

Rob: “Wat ik zou willen, is dat we als raad nog proactiever worden. We wachten nu vaak tot projecten bij ons worden ingediend, maar ik denk dat we ook zelf kunnen signaleren waar kansen liggen. Dat past bij de rol van het fonds: het verschil maken met kennis die echt iets toevoegt aan de praktijk.”

De jongere garde

Rob en Renate willen de Programmaraad helpen meer vaart te maken, scherper te kijken naar de impact van projecten en de rol van Fonds Fysieke Leefomgeving verder te versterken. Daarmee brengen ze nieuwe energie en ideeën in het werk van de raad.

Renate: “Wat ik heel bijzonder vind, is dat deze functie je blik verrijkt. Je kijkt verder dan je eigen werkveld, en dat is niet alleen goed voor je werk, maar ook voor jezelf. Ik hoop dat we die open blik nog verder kunnen versterken.”

Rob: “Uiteindelijk is het fonds er om te zorgen dat we in Nederland goed voorbereid zijn op de toekomst. Klimaatadaptatie, duurzaamheid, een leefbare openbare ruimte – dat zijn geen luxeprojecten, dat is de basis. Het voelt goed om daaraan bij te dragen.”